فایل ورد قابل ویرایش

کاملترین جزوه درس روش تحقیق

همراه با نمونه های کاربردی

مورد نیاز تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی

دانلود جزوه کامل روش تحقيق با آموزش کاربردی

توضیحی مختصر از متن فایل  :

فصل 1- تعریف تحقیق و مشخصات، عوامل و انواع آن

1-1- مقدمه

در این درس با نحوه تهیه و تدوین پیشنهاد تحقیق (Research Proposal) آشنا خواهیم شد و روش علمی برای تحقيق و انواع و ويژگی های آنرا فراخواهيم گرفت. همچنین فرصتی فراهم خواهد شد تا به سوالات خود در مورد يک مسئله به صورت علمی بيانديشيم. هدف کاربردی این درس آن است که دانشجو آماده تهیه یک پیشنهاد تحقیق منسجم و قابل قبول برای پایان نامه خود شود. به طور خلاصه هدف از آموزش روش تحقيق عبارتست از:

1. آشنایی با بخش های مختلف یک پروپوزال تحقیقاتی و کسب مهارت لازم برای تهیه پیشنهاد تحقیق
2. فراگيري روش علمی دستیابی به حقايق و کشف مجهولات
3. آشنایی با جنبه های مختلف یک فعالیت تحقیقاتی و کسب مهارت لازم براي اجراي پروژه هاي تحقيقاتي
4. کسب مهارت لازم براي انجام پايان نامه هاي تحصيلي (از تهیه طرح تحقیق تا دفاع)

در طول سالیان و از ابتدای حیات بشر، انسان همیشه با تحقیق سروکار داشته است و در طول تاريخ به شيوه ها و روش های مختلفی آنرا انجام داده است . چنانچه انسان با تحقيق آشنا نمی شد و اقدام به انجام آن نمی کرد دانش و علم انسان تا بدين پايه امروزی نبود. بنابراين تحقيق هم از ديدگاه فردی و هم از ديدگاه اجتماعی يک ضرورت است و انسانی که جستجو و تحقيق را در زندگی خود نداشته باشد، تصوری از رشد و تکامل هم برای او نمی توان داشت. علاوه بر اين ضرورت انجام تحقيق از ديگاه علمی نيز انکارناپذير است چه "تحقيق را مايه حيات علم دانسته اند" و بدون انجام تحقيق علم همچون آبی که در جائی مانده باشد دچار گنديدگی و تبديل شدن به لجنزار خواهد شد. آنچه در اینجا اهمیت دارد آن است که تحقیقی می تواند راهگشا باشد که نظام یافته بوده و بر اساس اصول و موازین علمی صورت پذیرد. 

1-2- تحقيق چيست؟

تحقیق در لغت به معنای درست و راست گردانیدن، بررسی و پیدا کردن، يا جستجوی حقیقت آورده شده است. تعاریف به عمل آمده از تحقیق و پژوهش فراوانند. در جايی دیگر آن را حقیقت پژوهی ناميده اند و گروهی از دانشمندان اینگونه تحقیق را عملی منظم که در نتیجه آن پاسخ هائی برای سوالات مندرج در موضوع تحقیق بدست خواهد آمد تعریف کرده اند. تحقیق به روش علمی را مجموعه مقررات و قواعدی دانسته اند که چگونگی جستجو برای یافتن حقایق مربوط به پک موضوع را نشان می دهد.درهرصورت مشخص است که وجه اشتراک در همه این تعاریف جستجوی حقیقت است و حقیقت پک پدیده ذهنی است که با واقعیت (یعنی وجود عینی) مطابقت دارد (هرچند ممکن است این امر در علوم تجربی صحیح باشد لیکن در علوم نظری چنین نیست). به هرحال ما نيز در روش تحقیقی که بحث خواهیم کرد بدنبال یافتن حقیقت خواهیم بود. به صورت خلاصه منظور ما از روش علمی تحقیق، مجموعه قواعد و رويه ای است که محقق برای جمع آموری حقایق و واقعیت ها دنبال می کند تا سپس آنها را تفسیر نموده و نظم و قانون کلی حاکم بر پدیده ها را بیان کند.تحقيق عبارت است از مجموعه فعاليتهايی منطقی، منظم، منسجم و هدفمند که در پی دستيابی به يکی يا ترکيبی از خواسته‌های زير به صورت فردی يا گروهی صورت می‌گيرد:

1. ارضای يک حس کنجکاوی معرفتی (تحقيق بنيادی)
2. توصيف شرايط يا وضعیت برخی از پدیده ها (تحقيق پيمايشی، همبستگی...)
3. جستجوی پاسخ و راه‌حل برای يک مساله و مشکل واقعی (تحقيق کاربردی...)

تحقیق از نظر لغوی به معنای بررسی و پیدا کردن حقیقت است ولی در تعریف اصطلاحی و از نظر علمی عبارتست از تلاش و انجام یک فعالیت منظم و هدفدار برای رسیدن به حقیقت و پاسخ به سؤال و دستیابی به دانش و آگاهی بیشتر در مورد یک پدیده و یا یک مسئله به منظور چاره جویی با استفاده از مراحل و روش علمی.تحقیق را می توان به صورت «تجزیه و تحلیل و ثبت عینی و سیستماتیک مشاهدات کنترل شده که ممکن است به پروراندن قوانین کلی، اصول یا نظریه هایی بینجامد و به پیش بینی و یا احتمالاً به کنترل نهایی رویدادها منتج شود تعریف کرد.»

1-3- مشخصات تحقيق

یک تحقیق مشخصات زیر را دارد:

1- تحقیق معطوف به حل مسئله است . (کشف یک رابطه )

2- تحقیق به پرورندان قوانین کلی، اصول یا نظریه هایی تأکید می کند که برای پیش بینی رویدادهای آینده مفیدند.

3- در تحقیق از روی نمونه های مشاهده شده خصایص کلی پدیده موردنظر استنباط می شود.

4- تحقیق چیزی بیشتر از بازیابی اطلاعات و یا جمع آوری ساده اطلاعات است.

5- تحقیق بر آزمایش های قابل مشاهده و یا شواهد تجربی مبتنی است موضوعات تحقیق باید قابل مشاهده باشند.

6- هر کار تحقیقی باید قابل بازسازی باشد یعنی اگر محقق دیگری همان کار را در شرایط یکسان انجام دهد به همان نتایج برسد.

7- تحقیق مستلزم مشاهده و توصیف دقیق است. ابزارهای اندازه گیری کمّی و دقیق ترین شکل توصیف را به کار می برد و اگر ممکن یا مناسب نباشد توصیف های کیفی و یا غیر کمی را در مشاهدات بکار می بندد (روشهای معتبر برای جمع آوری اطلاعات )

8- تحقیق به تخصص نیاز دارد.

9- محقق باید به دور از عواطف و تعصبهای شخصی، تلاش کند منطقی و عینی داده های جمع آوری شده خود را با بکار بردن آزمونهای ممکن محک بزند و به دنبال آزمایش فرضیه اش باشد نه اثبات آن.

10- تحقیق به دنبال حل مسایل جدید، بکر و اصیل است.

11- از خصایص تحقیق بکار بستن صبر و شکیبایی و نداشتن شتاب در کار است.

12- تحقیق با دقت ثبت و گزارش می شود.

13- تحقیق گاهی شهامت لازم دارد.

1-4- قابلیت بازسازی

هر کار تحقیقی باید قابل بازسازی باشد؛ یعنی اگر محقق دیگری همان کار را در شرایط یکسان انجام دهد به همان نتایج برسد. کسب دانش از طریق تجربیات شخصی و غیرقابل بازسازی را نمی‌توان تحقیق محسوب کرد. محققی که یک تحقیق را انجام می‌دهد، روش‌ها و یافته‌های تحقیق را گزارش می‌کند تا محققان بعدی بتوانند آن را تکرار کنند. در برخی موارد، محققان بعدی می‌خواهند، یافته‌های گزارش شده را مطالعه کنند تا دانش بیشتری در مورد موضوع مورد علاقه خود به دست آورند و یافته‌های دیگران را تایید یا رد کنند بنابراین تحقیق باید قابل بازسازی باشد. بازسازی تحقیق، به عنوان یک فن معتبرسازی مطرح است و اهمیت بسیار زیادی دارد.